Dat we de komende jaren fors meer gaan betalen voor de trein, dat wisten we. Maar er is nog meer slecht nieuws voor de treinreiziger: er zullen meer vertragingen zijn en je aansluiting is waarschijnlijk beroerder.
Dat komt omdat er de komende jaren veel aan het spoor wordt gewerkt, waarschuwt Vivianne Heijnen, demissionair staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat, in een brief aan de Tweede Kamer. De brief gaat over haar plan om de NS de komende jaren opnieuw de belangrijkste treinverbindingen te laten verzorgen. Dat is de concessie voor het hoofdrailnet.
Om die binnen te halen moet NS aan een aantal voorwaarden voldoen, zogeheten prestatie-indicatoren. En nu al is duidelijk dat NS twee daarvan de komende jaren waarschijnlijk moeilijk of niet zal halen: die voor aansluitingen en punctualiteit.
Grote spoorprojecten De redenen voor de extra vertragingen zijn grote spoorprojecten rond Amsterdam, de invoering van een nieuw beveiligingssysteem voor op het spoor en de komst van een nieuw soort trein naar Schiphol, de Airportsprinter.
Eerder werd al duidelijk dat Heijnen akkoord is met het plan van NS om de prijs van treinkaartjes in twee stappen met in totaal 7 procent te laten verhogen. Die tariefsverhoging komt nog bovenop de gebruikelijke verhoging die NS ieder jaar mag doorvoeren op basis van de inflatie.
Reiziger ontzien De extra verhogingen - 3,5 procent op 1 januari volgend jaar en nog eens 3,5 procent met ingang van 2026 - zijn een goedmakertje voor de afgelopen jaren waarin de inflatie hoger uitpakte dan NS vooraf had verwacht. En omdat het staatsbedrijf de prijzen niet met terugwerkende kracht kan verhogen, vindt Heijnen de forse tariefsverhogingen blijkbaar geoorloofd.
Het had volgens Heijnen allemaal nog veel erger kunnen zijn, want bij het maken van de afspraken met NS ‘is het uitgangspunt geweest om de reiziger zoveel mogelijk te ontzien’. De overheid springt inderdaad ook bij. Het ministerie van Financiën - 100 procent aandeelhouder in NS - neemt genoegen met minder rendement.
Dus terwijl de in de ons omringende landen het spoorkaartje juist (aanzienlijk) goedkoper wordt, gaan wij juist dubbelop betalen voor slechtere service? En de dienstverlening is sinds corona al aanzienlijk uitgekleed. Het is niet meer zelden dat ik een trein moet laten schieten, omdat er slechts een 4’tje wordt ingezet waar er voorheen een 4+6 combinatie reed. En savonds haal ik mijn aansluiting ook al niet meer. En das dan in hartje randstad, in de provincie is het allemaal nog erger.
De minister doet alsof dit het enige haalbare is, alsof NS anders failliet zou gaan. Maar als enige aandeelhouder had de Staat ook gewoon de portemonnee kunnen trekken.
Dit soort beleid duwt mensen alleen nóg meer de auto in. Je kunt het mensen niet kwalijk nemen dat ze tussen 8 en 9 op kantoor willen zijn, anders staat voor velen de baan op de tocht.
Ook ondermijnt het - opnieuw - het draagvlak voor (broodnodige) klimaatmaatregelen. Met rekeningrijden wordt het leven voor de (provinciale) burger stukken duurder onder het mom van vervuiler betaald. Maar het milieuvriendelijkere alternatief wordt zo de nek om gedraaid. Terwijl het (grote) bedrijfsleven 80% van de vervuiling veroorzaakt, mag de burger er allemaal voor opdraaien.
Al met al komt het mij inmiddels toch echt over als burgertje pesten.